Kuchnia włoska jedna z dwóch najbardziej popularnych kuchni europejskich obok kuchni francuskiej. Kuchnia włoska charakteryzuje się korzystaniem z dużej ilości warzyw i przypraw takich jak oregano, bazylia, pieprz, estragon,tymianek, rozmaryn, a także używaniem parmezanu. W kuchni tej dość powszechnie stosuje się też oliwę, pomidory oraz cebulę iczosnek, a także oliwki. Kuchnia włoska wyspecjalizowała się szczególnie w potrawach mącznych oraz w rybnych i owocach morza. Charakterystyczną cechą kuchni włoskiej jest przygotowywanie dań świeżych ze składników dostępnych w okolicy, o danej porze roku. Włosi pod względem zasad kulinarnych są bardzo przywiązani do swojej tradycji. W kuchni włoskiej nie ma miejsca na ustępstwa pod względem jakości składników lub dodatków. Pewną tradycją jest także stała w całych Włoszech pora spożywania poszczególnych posiłków w ciągu dnia.
Charakterystyka najpopularniejszych składników:
* Oliwa – nazywana jest niekiedy „płynnym złotem” i to zapewne nie tylko ze względu na jej barwę, ale też i na cenne wartości odżywcze. Amerykański pisarz William Kennedy tak o niej się wyraził: „Włosi… wydaje się, że nigdy nie umierają. Jedzą oliwę z oliwek przez cały dzień… i w tym tkwi ich sekret”. Natomiast przed wiekami Ramzes II zalecał, aby stosować oliwę na wszelkie dolegliwości.
*Makarony- ich niezliczona ilość (podobno około 300) przybierająca najrozmaitsze kształty i kolory bywa wzbogacana różnorodnymi składnikami dodatkowymi, takimi jak zioła czy przyprawy. Do najbardziej znanych makaronów należą: spaghetti (nitki), canelloni (duże i grube rurki), bucatini (rurki), fussili (świderki), lasagne (płaty), tortelini (małe krążki nadziewane mięsem), penne (grube rurki ze skośnymi końcami), tagliatelle (długie wstążki) oraz ravioli (małe kwadratowe kluseczki wypełnione nadzieniem).
* Pomidor – mimo że jego ojczyzną jest Ameryka Południowa, również stanowi częsty składnik wielu potraw włoskich. Jest przy tym bardzo ciekawym warzywem, a właściwie owocem. Warzywem określa się go ze względu na lekko pikantny smak. Bez niego trudno wyobrazić sobie potraw kuchni włoskiej, szczególnie jako dodatku w postaci sosu pomidorowego do makaronów, zwłaszcza spaghetti.
*Czosnek i cebula – dokładnie nie wiadomo, skąd pochodzą te często stosowane w kuchni włoskiej rośliny. Przypuszcza się, że z Azji Środkowej. Natomiast islamska legenda mówi, że kiedy szatan wszedł do ogrodu Eden, tam, gdzie postawił lewą stopę, zaczął kiełkować czosnek, zaś tam, gdzie stopę prawą – pojawiała się cebula. Nie dziwi skojarzenie tych roślin z szatanem, zważywszy na ich smak. Jednak jako przyprawy i dodatki do potraw sprawdzają się znakomicie, szczególnie w kuchni włoskiej.
*Pizza margherita – miejscem ”narodzin” tej popularnej włoskiej potrawy jest Neapol. Historia mówi, że w 1889 r. właściciel restauracji Di Pietro e Basta Cosi miał przyrządzić jakieś danie dla królowej Małgorzaty (Margherity) Sabaudzkiej i króla Humberta I. Królewska para zażyczyła sobie spróbowania czegoś, co jada prosty lud. Wówczas właśnie pizzę uważano za takie danie – było ono mało wyszukane i jadali je raczej ludzie biedni. Właściciel restauracji przygotował więc pizzę z odpowiednio dobranymi składnikami i podał ją parze królewskiej. Królowa Małgorzata zachwyciła się smakiem tego dania. Na jej cześć pizzę tę kucharz nazwał „margherita” i pod tą nazwą jest dziś zanana całym świecie.
*Parmezan - to jeden z najbardziej znanych serów włoskich na świecie. Pochodzi ze środkowej części kraju. Istnieją dowody na piśmie, że był on produkowany już w XIII wieku. Wzmianki o nim pojawiają się w „Dekameronie” Boccaccia z 1348 r. oraz w pamiętnikach Giacomo Casanovy. Dziś ten słynny na całym świecie ser powstaje w regionach Parma, Emilia-Romana, Modena, Bolonia i Mantua. Uznawany jest za specjał regionalny i dumę Włoch.
*Wino – nie można o nim nie wspomnieć, mówiąc o Włoszech. Kraj ten stanowi winiarską potęgę. To właśnie dzięki Rzymianom rozpowszechniła się w Europie winorośl. Z dawnych przekazów wynika, iż już w VII wieku p.n.e. Etruskowie wytwarzali wino i handlowali nim w regionie obecnej Toskanii. Obecnie włoskie wina należą do najchętniej kupowanych na świecie, szczególnie zaś wina toskańskie, które uważa się za najlepsze z nich.